Zorgaanbieders uit Ede geven positieve draai aan consult

Menzis.nl – 24 november 2017

In de zorg ligt de focus steeds vaker op mogelijkheden in plaats van op beperkingen. Een positievere aanpak van gezondheidszorg dus. Huisarts Pieter Jansen uit Ede brengt het in de praktijk én schreef er een boek over.

Pieter Jansen is huisarts in Gezondheidscentrum Veldhuizen in Ede. Samen met diverse partners startte hij bijna 2 jaar geleden het project Gezondhuizen. Hierbij werken verschillende zorgaanbieders samen om de gezondheid van aanstaande en jonge ouders en hun kinderen te bevorderen. “Gezondheidsbevordering vanaf de zwangerschap”, zegt Susan Adam van Stichting OOGG, een van de partners in het project. “Ouders willen het beste voor hun kindje en staan open voor een gezonde leefstijl. Wij informeren hen, leggen huisbezoeken af en organiseren activiteiten. Zoals een rondleiding in een supermarkt door een diëtist of wandelingen met een fysiotherapeut. Dat alles doen we vanuit een positieve en oplossingsgerichte aanpak. Dus niet kijken naar klachten en wat niet lukt, maar naar wat mensen willen bereiken met hun gezondheid.”

Oplossingsgericht werken in huisartsenpraktijk

“Onze gezondheidszorg staat op een hoog niveau,” zegt Pieter. “Tot nu toe werkten we vooral volgens strikte richtlijnen en wetenschappelijk onderbouwd. Wat ontbrak was aandacht voor de individuele patiënt. We kunnen juist beter gebruikmaken van de specifieke omstandigheden, vaardigheden en mogelijkheden van een patiënt. Dat is de kern van een oplossingsgerichte aanpak.” Een andere manier van werken dus. De zorgaanbieders binnen het project Gezondhuizen (huisartsen, fysiotherapeuten, diëtisten, consultatiebureauarts, jeugdverpleegkundigen en praktijkondersteuners GGZ) werden hierin getraind door klinisch psycholoog Fredrike Bannink. Zij publiceerde diverse boeken over dit onderwerp. “Voor huisartsen was er nog niets, dus heb ik met Fredrike het boek ‘Positieve gezondheidszorg’ geschreven, over oplossingsgericht werken in de huisartsenpraktijk”, zegt Pieter. “Hierin beschrijven we hoe je de traditionele werkwijze – die op zich heel goed en in bepaalde gevallen noodzakelijk is – kunt combineren met oplossingsgericht werken. Dus: wat heeft déze patiënt op dít moment nodig in zíjn situatie?”

Positieve doelen

“Bij een oplossingsgerichte aanpak gebruik je geen termen als ‘overgewicht’, ‘bewegingsarmoede’ en ‘ongezonde leefstijl’”, voegt Pieter toe. “Iemand die te zwaar is, weet dat zelf echt wel. Wanneer je doorvraagt naar wat die wil bereiken, dan is dat niet alleen afvallen, maar weer naar het zwembad durven, mee kunnen doen met een sportclub of leukere kleren aan kunnen. Dat zijn positieve doelen om naartoe te werken. En dan komt het afvallen er vanzelf als bonus bij.”

Dit was háár oplossing – en het werkte

Als voorbeeld noemt Pieter een diabetespatiënt: “Het protocol schrijft voor dat je moet zorgen dat de bloeddruk in orde is, het cholesterol onder controle is en de suikerwaardes kloppen. En is iemand te zwaar, dan moet die afvallen en meer bewegen. Dat is heel erg veel allemaal. Je kunt ook beginnen met wat goed haalbaar is en dicht bij de patiënt ligt. Zo had ik een vrouw in de praktijk, die wilde het paleodieet volgen. Dat zou ik zelf nooit voorstellen, omdat het best bewerkelijk is. Maar zij voelde zich daar goed bij. En het werkte: ze viel 25 kilo af, haar bloeddruk ging omlaag, ze kon haar medicijnen afbouwen. Dit was háár oplossing. Door haar de ruimte te geven om haar eigen weg te volgen, haalde ze makkelijker haar doel.”

Consult wordt leuker

De nieuwe aanpak is best wennen voor huisartsen, zegt Pieter. “Wij zijn allemaal opgeleid in het zogenoemde ‘medische model’: de patiënt heeft een probleem, de arts onderzoekt dat, stelt een diagnose en bepaalt de behandeling. Nu bespreken we eerst wat die patiënt wil bereiken: ‘Wat is je doel is en welke mogelijkheden heb je om dat doel te bereiken? Wie kan je daarbij helpen en wat is je eerste stap?’ Hiermee help je de patiënt om in actie te komen en geef je hem de regie over de aanpak. Zo geef je een positieve draai aan een consult en maak je het eigenlijk veel leuker – voor beide partijen.”

Oplossingsgerichte aanpak vult reguliere model aan

Voor alle duidelijkheid benadrukt Pieter dat de oplossingsgerichte aanpak geen vervanging is van de reguliere manier van werken: “Komt iemand met bijvoorbeeld een infectie of met kanker, dan werken we uiteraard volgens het traditionele medische model van onderzoek, diagnose, behandeling. Daar waar het kan, vullen we dat aan met een oplossingsgerichte aanpak. Met ons boek willen we bereiken dat meer zorgverleners beide werkwijzen combineren.” Het project Gezondhuizen, dat inmiddels ook door andere gezondheidscentra wordt overgenomen en dat Menzis ondersteunt, laat zien hoe goed dit werkt.